Tańczący Czterej pancerni? Musicalowa wersja Ogniem i mieczem? Polski musical disco? Życie muzyczno-teatralne w Polsce Ludowej obfitowało w niespodzianki. Od 1957 roku, kiedy w warszawskim Teatrze Komedia miała miejsce premiera Kiss me, Kate, do 1989 roku, zamkniętego premierą West Side Story w Operetce Śląskiej w Gliwicach, musical rozwijał się w Polsce w skrajnie nieprzyjaznych warunkach. Jednak pomimo socjalistycznej zgrzebności, na nadwiślańskich scenach od czasu do czasu pojawiały się prawdziwe perełki tego gatunku: gliwicka premiera Człowieka z La Manchy, gdyńskie pamiętane do dzisiaj realizacje Skrzypka na dachu czy Jesus Christ Superstar. Polscy twórcy musicalowi potrafili stworzyć Nagą, czyli rodzimą odpowiedź na Hair, a premierą słynnej Kolędy-nocki jako pierwsi dać artystyczny wyraz wydarzeniom Sierpnia ’80.

Musical nad Wisłą to pierwsza książka opisująca trudne dzieje musicalu w Polsce i polskiego musicalu w czasach PRL-u. W jej kolejnych rozdziałach oczom czytelnika odsłania się historia musicali amerykańskich, wystawianych ze zmiennym powodzeniem w polskich operetkach i teatrach muzycznych. Jej autor skupia się jednak przede wszystkim na rodzimych utworach muzyczno-teatralnych, powstających w różnych ośrodkach i sięgających do różnych tradycji muzycznych. Opisuje działalność Danuty Baduszkowej, która stworzyła w Gdyni prężne centrum musicalu opartego w dużej mierze na polskiej klasyce literackiej, eksperymenty w rodzaju wspomnianej Nagiej czy Witkacowskiego „musicalu” Szalona lokomotywa, zrealizowanego w krakowskim Teatrze Stu, wreszcie śmiałe inscenizacje lat 80., kiedy słynna Kolęda-nocka czy prapremiera w Gdyni Jesus Christ Superstar udowadniały, że również w Polsce teatr muzyczny może być kontrowersyjnym teatrem politycznym.

Książka Jacka Mikołajczyka, napisana żywym językiem i z zacięciem charakterystycznym dla znawcy tematu, jest znakomitą dokumentacją okresu wczesnej polskiej historii musicalu – gatunku, który w ostatnich latach szturmem zdobył serca nadwiślańskich widzów i cieszy się stale rosnącą popularnością.

Jacek Mikołajczyk jest kierownikiem literackim Gliwickiego Teatru Muzycznego oraz adiunktem w Zakładzie Teatru i Dramatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W 2006 roku obronił rozprawę doktorską, poświęconą historii musicalu w Polsce. W GTM współpracował przy realizacji kilkudziesięciu przestawień muzycznych, w tym wielu polskich prapremier amerykańskich musicali. Jest autorem polskich przekładów musicali: 42 ulica, Ragtime, High School Musical i Hair oraz licznych tekstów poświęconych gatunkowi, publikowanych w programach teatralnych i fachowej prasie. Studiuje reżyserię opery i innych form teatru muzycznego w krakowskiej PWST.