Maciej Balcar urodził się 1 września 1971 roku w Ostrowie Wielkopolskim. Studiował we Wrocławiu – jest absolwentem wydziału architektury na Politechnice Wrocławskiej. Obecnie mieszka pod Wrocławiem z żoną Wirginią oraz z dziećmi Jeremim, Bazylim oraz Noemi. W dzieciństwie uczęszczał do ostrowskiej Szkoły Muzycznej im. Komedy, skończył tę szkołę w klasie fortepianu. W młodości grał z wieloma zespołami bluesowymi, a także z grupą punk rockową i thrashmetalową. W 1995 został wokalistą ostrowskiego zespołu Blues Forever, współpraca zaowocowała licznymi występami na festiwalach w Polsce, a także płytą o tym samym tytule, wydaną w 2011 roku. Album ten był dedykowany pamięci zmarłego gitarzysty grupy, Januszowi Szkudlarkowi.

W 1996 roku zadebiutował jako aktor w filmie historycznym, polsko-francuskiej produkcji, „Marion du Faouet”. W tym samym roku wygrał casting do filmu i płyty Roberta Chojnackiego. Zaproponowano mu również występ na płycie „Czwarty wymiar” Roberta Jansona. W ostateczności obie te propozycje zostały przez artystę odrzucone. Śladową pamiątkę po tej współpracy można znaleźć na, produkowanej przez Jansona, ścieżce dźwiękowej do filmu „Nocne Graffiti” w postaci utworu „Małe Zaćmienie”, do którego Maciek napisał tekst.

W 1998 roku została wydana pierwsza solowa płyta artysty, zatytułowana „Czarno”, na której gościnnie wystąpili m.in. bracia Golec i Mateusz Pospieszalski. W tym samym roku został zaproszony do wzięcia udziału w festiwalu w Opolu w konkursie premier, wykonał tam również w koncercie galowym utwór Czesława Niemena „Pod Papugami”, ponadto miał zaszczyt uczestniczyć w koncercie zorganizowanym z okazji 50-lecia Łódzkiej Szkoły Filmowej wykonując „Jej portret” w duecie z kompozytorem utworu, Zbigniewem Nahornym. Rok później reżyser Roland Rowiński powierzył mu rolę w spektaklu Teatrze Telewizji pt. „Gorący Oddech Pustyni” wg Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. We wrześniu uczestniczył, wraz z m.in. Natalią Kukulską oraz Andrzejem Piasecznym, w nagraniu albumu „Przybieżeli do Betlejem”, zrealizowanym przez Jerzego Grunwalda. Teledyski do kolęd kręcone były w Izraelu dla II programu TVP. Także w tym samym roku wystąpił podczas festiwalu „Jazz nad Odrą”. W tym samym roku zaśpiewał utwór „Pod Papugami” podczas rozdania nagród Wiktory, a na widowni był sam mistrz Maćka, Czesław Niemen.

W 2000 roku rozpoczął współpracę z zespołem Harlem, którego owocem była płyta „Amulet”. Całe przedsięwzięcie zostało bardzo dobrze odebrane w światku muzycznym. Również w tym samym roku została mu powierzona tytułowa rola w musicalu autorstwa Andrew Lloyd Webbera „Jesus Christ Superstar” wystawianym przez Chorzowski Teatr Rozrywki, który dzięki swej popularności i pozyskanej sympatii wśród widzów nadal cieszy się wielkim uznaniem i jest w repertuarze teatru do dziś. Pod koniec 2000 roku dostał propozycję objęcia roli wokalisty, legendy polskiej sceny rockowo-bluesowe, zespołu Dżem. Już od ponad piętnastu lat Maciek tworzy i występuje z kapelą, która nadal zbiera na każdym swym koncercie tysięczne tłumy. Od tego czasu zespół nagrał wiele wydawnictw koncertowych oraz dwa albumy studyjne: „2004” oraz „Muza”, który pokrył się platyną.

Rok po rozpoczęciu współpracy z Dżemem, Maciek zadebiutował w dubbingu do filmu „Mustang z Dzikiej Doliny”, użyczając głosu głównemu bohaterowi (org. Matt Damon), jak i nagrywając polskojęzyczne wersji piosenek autorstwa Briana Adamsa. W „Skazanym na Bluesa” dał się poznać szerszej rzeszy odbiorców jako aktor, wcielając się w postać Indianera, czyli alter ego głównego bohatera. Ekranizacja życia osławionego Ryśka Riedla okazał się najpopularniejszą produkcją polską roku 2005. Film wygrał w 2005 Złotego Lwa w kategorii nagrody publiczności dla najdłużej oklaskiwanego filmu. Produkcja zdobyła także liczne nominacje w prestiżowych nagrodach filmowych jak Złote Kaczki, Orły oraz Złote Lwy.

Na deskach teatru pojawił się także w musicalu „Rent” wystawionym przez Chorzowski Teatr Rozrywki, w spektaklu „Carve Carve!” stworzonym przez grupę MAMO BAJE na potrzeby projektu OFF 30 Przeglądu Piosenki Aktorskiej, dla którego również nagrał utwór „Błogosławieni”, a także od grudnia 2010 występuje w rock-operze „Krzyżacy” w reżyserii Marcina Kołaczkowskiego. Jego rola Juranda została doceniona zarówno przez publiczność jak i recenzentów.

Oprócz licznych koncertów, które gra z zespołem Dżem oraz przedsięwzięć teatralnych, Maciek jest często zapraszany do gościnnych udziałów w różnorodnych projektach muzycznych. Można go usłyszeć na takich albumach jak: „W hołdzie Tadeuszowi Nalepie”, „Warszawskie Dzieci Pójdziemy w Bój”, „Mec Duety”, „Pieśni łagodnych – Koncert Wojciecha Bellona”, „Odnalezione Piosenki Bogdana Łyszkiewicza”, „Jeszcze więcej kurzu” Jacka Krzaklewskiego, „Carrantuohill – 25”, „Klenczon Legenda”, ponadto utwór artysty „Biały wilk” stał się oficjalną piosenką promującą grę Wiedźmin 2: Zabójcy Królów w Polsce.



Maciej jest znany jako filantrop, z chęcią bierze udział w akcjach czy też koncertach charytatywnych, wykorzystując swój talent i pasję by pomóc tym, którzy tego potrzebują. Uczestniczył m.in. w akcji organizowanej przez Polsat oraz firmę Danone „Podziel się Posiłkiem”, w 2006 był jednym z biorących udział w koncercie „Solidarni z Białorusią”, który odbył się w Warszawie. Imprezę zorganizowali: Inicjatywa Wolna Białoruś, Telewizja Polska, Stołeczna Estrada i Stowarzyszenie Wschodnioeuropejskie Centrum Demokratyczne. Uczestniczył w akcji „Drużyna Szpiku” Fundacji im. Anny Wierskiej „Dar szpiku”. W 2011 wystąpił na II Festiwalu Zaczarowanej Piosenki im. Marka Grechuty, którego organizatorem jest Fundacja Anny Dymnej „Mimo Wszystko”, a także na Imprezie „Z POMPĄ” – Artyści dla Pawła „Fluida” Kutnego. W 2015 roku Maciek wziął udział w akcji społecznej „I ty będziesz Seniorem” mającej na celu zwrócenie uwagi na problem izolowania z życia społecznego osób starszych. Również od wielu lat wspiera osobiście, jak i z zespołem DŻEM, katowickie hospicjum Cordis.